दोन छोटेसेच प्रसंग.पहिला संगीतमय ,चल चित्रपटच जणू! दुसरा नजरेला बांधून टाकणारा. दृष्टीवर जादूई मंतरमोहिनी टाकणारा,पण काही काळ तरी मी त्यात गुंतून गेले होते. सुदैवाने दोन्ही घटनांचे फोटो पण होते. अशाच छोट्या,छोट्या घटना मनात रुतून बसतात. पण गंमत म्हणजे त्यांची अडगळ होत नाही तर होतो 'पसारा'. हा पसारा कधीतरी आवरायलाच हवा.आज ह्या दोन्ही छोट्या घटनांचा पसारा आवरून ठेवते आहे.
स्फुट -अस्फुट©️
नुकतीच कॅनडास्थित सुनेने गुड न्यूज दिली होती.नुसती त्या बातमीने घरात दिवाळी साजरी झाली. घरात नातवंड ही कल्पनाच फक्त आम्हालाच नाही तर घरातल्या झाडांना,पाना फुलांना खुदुखुदू हसवित होती. त्याच सुमारास------
******
एक दिवस गच्चीतल्या एका वेलीच्या लवचिक फांदीवर बारीक सालींच भेंडोळे पाहिले. ते काय आहे याचा विचार करते आहे तोच एक इटुकला , लांबचलांब चोचीचा आणि पिवळ्या पोटाचा सन बर्ड तेथे येऊन बसला. वाँssssव काय ती त्याच्या चमचमत्या काळ्याभोर पंखावर पहुडलेली कलाबतू सारखी चमक !!!! तोपर्यत त्यांच्या श्रीमतीजीपण हजर. रंगारूपाने श्रीयुतां पेक्षा डाव्या पण एकदम चुणचुणीत आणि कामसू. मग घरटे बांधायची जी काही धांदल सुरु झाली. कुठून कुठून लांबलचक धागे घेऊन दोघेही येत होते. अधुनमधून कागदाचे कपटे, कापूस यांचीही आवक होत होती. घरटे हळूहळू आकार घेत होत. आता ते डुलत्या फांदीवर मजेत लंबकासारखे हालूडुलू लागले की क्षणभर आमचेही श्वास कोंडायचे. एकेदिनी लक्षात आले की छानपैकी लंबवर्तुळाकार घरटे तय्यार आहे. आत शिरायला मस्तपैकी गोलाकार जागा अगदी कंपासने आखल्या सारखी., आणि पाऊस जाऊ नये म्हणून एक छानसे छप्पर. अगदी फेल्ट हॅटसारखे दिसणारे
. मग एकेदिवशी पहातो तर काय, श्रीमतीजी घरट्यात जाऊन बसल्या आहेत आपली लांब चोच दरवाजातून बाहेर काढून. लक्षात आले बर आमच्या, बाळांच्या आगमना आधीची तयारी होती ती. परत श्रीमतींनी आपली घरट्यातली जागा सोडली अन् झाल्या सुरु दोघांच्या फे-या!
चोच बाकदार, सावध नजर
शामल पंख, सोनेरी ऊदर
चोचीत घास, वा-यावर स्वार
नाजुक गिरकी, बसे अलवार.
यथाअवकाश नाजुकसा किणकिणाट घरट्यातून येऊ लागला.चक्क तीन तीन बाळे.पंख हीन.डोळे मिटलेले.तोंड आतून लालबुंद.
सुबक घरटे झुलते छान
वासून चोच ताणत मान
मुख लालट बंदही डोळे.
जणू कापसाचे हलती गोळे
श्रीयुत आणि श्रीमतीजीच्या एकापाठोपाठ फे-या वाढल्या. लांब चोचीत काहीबाही आणून घरट्याच्या दारातून आत आत डोके खुपसले न खुपसले की स्वारी पसार. ही दोन्ही पाखरे अशी रानोमाळ जाऊ लागली की भलतेसलते विचार आमच्या मनांत फणा काढत. त्यांना शिकारी पक्ष्याने पकडले तर नसेल?एखाद्या दगडाने तर त्यांचा वेध घेतला नसेल? त्यांना परतीच्या वाटा कळतील ऩा? आमच्या जिवाची कोण घालमेल व्हायची.
पंखवाटा कोणी आकाशी रेखिल्या
पाखराने इवल्या कशा जाणिल्या?
दूरदेशी त्याचे असे घरटे
परतीच्या वाटा कसे जाणते?
एके दिनी त्या पाखराची पिल्ले एकामागोमाग घरट्यातून बाहेर आली. टुणटुण उड्या मारल्या अगदी आईबाबांच्या जागरूक नजरेसमोर. त्यानंतर थोडेसे उडून गच्चीचा कठडा. त्यावर थोडं रेंगाळल्यासारखे करून अजून एक उड्डाण जवळच्या झाडावर. मग पिल्ले तीन दिशांना आणि पक्षी,पक्षीण चौथ्या दिशेला उडून गेले.
********
तिकडे कॅनडात मला नात झाली.एवढा प्रचंड आनंद! आजाराने झोपून असलेल्या आईला सांगितले.तीही खूष. पणजी होण्याचा पुरेपुर आनंद कसा व्यक्त करावा हेच कळत नव्हत. दोन दिवसांनी आई समाधानाने माझ्या मांडीवर डोकं ठेवून गेली. बाहेर झाडांची जुनी पाने गळून पडली होती. नवीन तांबूस किरमिजी पानं फांदीवर शोभत होती.
---- --- - -------------- - -------------- ------ --- --- --------------- - -------------- -------------- --- -
एका तळ्यात होती---
तिला सगळे हसायचे.तिला कोठेतरी सोडून द्या असे काही हितचिंतक(?) सांगायचे.. दिसायला यथातथाच. तिची उंची होती फक्त साडेतीन फूट. वर्गातल्या सुंदर मुलीच्यामधे अगदीच ठिगळ लावल्यासारखी. मनात खंतावलेली. आई वडिलांच्या प्रोत्साहनामुळे शिकणारी पण तरीही ती कोमेजलेलीच!!
********
कधीकधी आयुष्यात उलथापालथ होते अचानक अलिबाबाची गुहा तुमच्यासमोर दरवाजा उघडून उभी असते. खरंतर तुम्हाला परवलीचा शब्दही माहीत नसतो. पण कोणीतरी हळूच तो कुजबुजतो आणि आपण त्या गुहेत डोकावतो अगदी तस्सच झालं
आमच्या घरासमोरच एक शंभर मीटरवर एक झाडाचा सांगाडा उभा आहे.आजूबाजूला हिरवाई आणि त्यात न शोभणार वेड्यावाकड्या फांद्या असलेल ते झाड. कायम अनेक वटवाघुळबुवा खाली डोकं वर पाय करून तिथं लोंबकळत बसलेली असतात. म्हणजे एखाद्या चेटकिणीचे झाड असावं तसं ते दिसते. संध्याकाळी,तिन्ही सांजेला सगळी वटवाघुळे एकदम उडायला लागतात. थोड भीतीदायकच वाटत ते. अगदी हिचकाॅकच्या 'दी बर्ड्स' सिनेमाची आठवण यावी इतके असतात ते पक्षी ! दिवसा त्या फांद्याचे फराटे जणू आकाशावर काढलेत अस वाटते. बेरंग ,कुरूप आणि त्याला लटकत आहेत मोठी मोठी वटवाघळे! कधीमधी वसंत ऋतूत गुलाबी फुले येतात त्या झाडाला पण तरीही त्या गुलाबी गर्दीत ती काळी बेंगरूळ शिर्षासन केलेली वटवाघुळे म्हणजे त्याला दृष्ट लागू नये म्हणून लावलेले काजळाचै अनेक बटबटीत तीट वाटतात. तर असे हे झाड.
पहाटेच्या झुंजू मुंजू वेळेस गच्चीवर फेऱ्या मारत होते. त्या झाडाकडे नेहमीच्या सवयीने एक नजर टाकली आणि सताड उघडलेल्या अलीबाबाच्या गुहेतले सर्वात मौल्यवान रत्न माझ्यासमोर चमकत होते .विश्वास बसणार नाही असा बदल त्या झाडात होत होता .सूर्य उगवत होता पण त्याच्यावर ढग असल्यामुळे सर्वत्र विझू विझू उजेड होता. काही सोनकिरणे त्या ढगाला न जुमानता ढगांच्या कोप-यातून बाहेर पडली होती् अगदी महाउत्सुकतेने. किरणांना ते झाड दिसले आणि त्या उपेक्षिताला त्यांनी हळूवारपणे कुरवाळायला सुरवात केली.. हे करताना त्या सूर्यकिरणांनी निवडले होते फक्त तेच झाड. बाकी झाडे अजून अंधार उजेडाच्या सीमारेषेवरच. त्या सूर्यकिरणांनी केलेला परिस स्पर्श आणि ते दुर्लक्षित वाळकुंडे झाड हळूहळू खुलू लागले. तो जादूचे स्पर्श आणि काय सांगू दुसऱ्या क्षणी ते झाड लखलखीत सोन्याच्या रसाने आंघोळ करत होते . रसरशीत ,चमकदार, पिवळा ! सुवर्णभस्म लावून फक्त राजे -राण्या आपली हौस भागवतात असे ऐकले होते. आज ते झाड जणू महाराजांचं महाराज झाले होते. कुठल्याही सौदर्यवती पेक्षाही अधिक सुंदर.नवचैतन्याने रसरसलेले वाटत होते.
परिसस्पर्शाने जिवंत माणसे सूवर्ण मूर्ती सारखी होतात सुंदर पण निर्जीव! इथं झाड आज शब्दशः सोन्याचे झाले होते पण रसरशीत जीवनाने भरलेले आणि भारलेले! काही सेकंद हे शाही स्नान चालले होते. डोळ्यांनी ते पूर्णपणे टिपून घेतले कारण त्या क्षणी हातात कॅमेरा नव्हता पण मोबाईल फोन होता .कॅमेरा आणायला जायची इच्छाही झाली नाही इतके छान होतं, डोळ्यातून मनात रुतून बसले होते.
*******
आज शाळेत तिचा सत्कार होता. आज ती राजस्थानातील जोधपूर येथे कर्तबगार जिल्हाधिकारी म्हणून नियुक्त झाली होती. आत्मविश्वासाने तिचा चेहरा चमकत होता.स्वतः च्या गुणांची जाणिव तिला झाली होती.ती खूप खूप उंच दिसत होती.अगदी सर्व उपस्थित मान्यवरांपेक्षाही उंच. आज सर्वात सुंदर तिच दिसत होती.
